PREKEN van Marcel Heyndrikx SVD

3^e ZONDAG VAN PASEN (A)  -  5 en 6 april 2008

Hand. 2: 14.22-33
Lucas 24: 13-35.

Zusters en.broeders,.  

I.          Het verhaal over die twee leerlingen die Jerusalem verlaten en naar Emmaüs gaan is een verhaal in drie hoofdstukken.
Hoofdstuk. I : Het afscheid.
Het verhaal begint in mineur.  Cleophas en zijn metgezel trekken de deur achter zich dicht.  Ze gaan maar weer naar huis.  Ze zijn een illusie armer geworden.  De pijn zit diep.  'Wij hadden zo gehoopt'.  Dat wordt nog een serieus rouwproces.
Maar- als je dat in die omstandigheden zo zeggen mag - : ze treffen het.
Er gaat iemand mee met hen die luisteren kan.  Voor mensen die een rouwproces moeten doormaken is dat een zegen.  Ze kunnen het nog eens allemaal vertellen: Wat Jezus van Nazareth voor hen betekend heeft.  Hoe groot hun geloof was.  En hun hoop dat hij de Messias was, de man die Israël zou redden.  Maar dat is verledentijd.  Hij is dood en begraven.  Dat is hoofdstuk één van het verhaal.  Het is een verhaal over menselijke ontgoocheling.

En dan begint er een ander hoofdstuk. Hoofdstuk II: een nieuwe visie.
Die vreemde vreemdeling, die met hen meegaat, begint nu vragen te stellen.  Of je datgene wat ze beleefd hebben, ook niet anders kunt bekijken?  Lijden en dood van Jezus van Nazareth, doet dat niet denken aan iemand waar de Bijbel over spreekt?  De profeet Jesaja bv die het heeft over een lijdende dienaar van God, iemand die zijn leven geeft, zich opoffert voor de redding van zijn volk?  En ze kennen psalm 22 toch, over het lijden van diezelfde dienaar, een psalm die begint met de zin: 'Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten'?  Zien ze niet dat daarin lijden en dood van de Messias Jezus al is uitgebeeld?
Ze weten niet goed hoe ze het hebben, met die totaal andere visie op Jezus en op wat ze hebben meegemaakt.  Maar ze zijn er wel door gefascineerd.  Ze nodigen de man met aandrang uit om bij hen te blijven.  En hij gaat met hen mee.

Daarmee gaat Hoofdstuk III van het verhaal van start: Het nieuwe begin.
Aan tafel doet die vreemdeling iets wat ze Jezus van Nazareth op zijn eigen manier nog die. laatste avond voor zijn dood hebben zien doen: Hij breekt met hen het brood.  Misschien zien ze nu ook ineens het verband tussen Jezus' woorden van toen: 'Dit is mijn lichaam dat voor u gebroken wordt' en dat verhaal over de dienaar van Jahweh waarover de bijbel spreekt.  Als in een flits wordt het voor hen duidelijk: Hij is het, Hij zelf.  Maar op dat moment is hij al weg.  Zien, soms even, het is hen overkomen.  Maar 't is genoeg om hen wild enthousiast te maken.  En ze draaien om, terug naar Jerusalem.  Avond of niet, ze kunnen niet wachten.  De crisis is overwonnen.  Er zijn er die dag twee verrezen, onderweg tussen Jerusalem en Emmaüs.

II.         In. dit oude verhaal je eigen lot verstaan -kan dat?  Of is dat nu luist de reden waarom dit verhaal zo populair is, zoveel mensen heeft geboeid?  Herkenning van je eigen lot in dit verhaal?Wat hoofdstuk één betreft, ligt die herkenning voor de hand.  Desillusies meemaken is het lot van elk mensenkind.  In één van de verhalen van Toon Tellegen zegt de eekhoorn tot de mier: 'De wereld valt me tegen'. (1)  Hij is de enige niet.  Die desillusie verwerken -dat betekent volwassen worden.
De ontgoocheling van die twee die naar Emmaüs gaan, ik vermoed dat elke gelovige ze wel ooit meemaakt.  Het kan een desillusie zijn met betrekking tot uw beeld van God: Als God goed is, waarom dan al dat lijden in de wereld? Of de ontgoocheling kan slaan op de gelovige gemeenschap: 'Ze zijn al niet veel beter dan de rest'.  Of de ontgoocheling betreft de kerkelijke leiding.  Wat doet die kerk van ons met de homo's en lesbiennes, met de vrouwen, met de echtgescheidenen die hertrouwen, met de theologen?  En dit rijtje kan moeiteloos worden voortgezet.  'Wij hadden zo gehoopt'.  Het aantal mensen dat de deur van de kerk achter zich dichttrekt, soms met groot lawaai, maar meestal nauwelijks hoorbaar, -het loopt nog elk jaar in de duizenden.  Nog niet zo lang geleden las ik een getal van 50.000 per jaar. Dat zijn er evenveel als parochianen in 5 grote -parochies.  Hoofdstuk één van dit verhaal, over de desillusie van die twee die naar Emmaüs gaan, -herkenningsmogelijkheden zijn er genoeg.
Maar hoe zit dat met hoofdstuk II?  Zijn er ook in deze tijd nog mensen die Jerusalem -noem het maar de kerk bv -verlaten, naar Emmaüs of God weet waar naartoe gaan, en onderweg een nieuwe visie opdoen en naar Jerusalem terugkeren?
Het leek me niet erg waarschijnlijk.  Maar ik heb me vergist.  Toen ik opzoek ging naar dergelijke. gebeurtenissen ben ik al gauw gestoten op een boek van een oud journalist van het dagblad Le Monde, Jean-Claude Guillebaud.  Die publiceerde vorig jaar, in 2007, een boek met als titel: 'Comment je suis redevenu chrétien'. (2)  Ofwel: Hoe ik er toe gekomen ben om opnieuw christen te worden.  Hij vertelt daarin hoe hij via zijn nadenken over onze cultuur en via zijn contacten met kleine groepen overtuigde christenen een nieuwe visie op de inspirerende kracht van de bijbel en zelfs op de betekenis van de kerk opdeed.  En dan was er ook nog Bart Demyttenaere die een boek schreef met als titel: 'Mannen van God', een reeks openhartige roepingsverhalen.  In de proloog van dat boek 'Open brief aan Jezus van Nazareth' beschrijft hij zijn eigen geloofsevolutie.  Hij noemt zichzelf 'een herbeginner in het geloof'. (3)  Ik stootte dan ook nog op David van Reybrouck, die zichzelf beslist geen gelovige noemt, maar die van een reis naar Congo wel terug kwam met een nieuwe visie op de missionaris. (4)  En er zijn er wel meer.  Om er nog maar één te noemen: Onlangs heeft Jos Vrancks, een journalist van de Gazet van Antwerpen, in Kerk en Leven verteld hoe hij zelf het geloof heeft terug gevonden.  Zo'n nieuwe visie zoals de Emmaüsgangers die opdeden, dat blijkt ook nu nog voor te komen,
Van dat derde hoofdstuk echter in het verhaal van de Emmaüsgangers, hoe ze Jezus herkenden in het breken van het brood, daarvan zijn mij geen voorbeelden in onze tijd bekend.  Wel van het omgekeerde: hoe iemand vanuit de geschiedenis van mensen die hun leven voor anderen hebben gegeven, tot een nieuw zicht op de eucharistie kwam.  Henri Teissier, de bisschop van Algiers, die de moord op zoveel mensen, onder andere op de Trappisten in Tiberine heeft meegemaakt, zei: 'De woorden tijdens de eucharistie: 'Dit is mijn lichaam en dit is mijn bloed, dat voor. U wordt gegeven' -kregen voor mij in Algerije een andere klank'. (5).
De Emmaüsgangers -het is blijkbaar een verhaal dat telkens opnieuw wordt ingevuld.  Een verhaal dat wordt voortgezet.

Amen.

Marcel Heyndrikx SVD

 

(1)       Teltegen Toon: Misschien wisten ze alles. Amsterdam, Querido, 1988.

(2)     Guillebaud Jean-Claude: Comment je suis redevenu chrétien. Paris, Albin Michel, 2007. Zie ook Tertio, 2 april 2008 (9) no. 425.

(3)       Van de Vyvere P.: Kerk aan de binnenkant. Tertio, 12 maart 2008.

(4)       'Wij zijn echt apen'. David van Reybrouck over de mens. Knack,28 maart 2007.

(5)       'Nooit had ik vermoed zoveel geweld te ervaren'. Tertio, 30 januari 2008.

3e ZONDAG VAN PASEN (A) - 5 en 6 april 2008 Hand. 2: 14.22-33 Lucas 24: 13-35. Zusters en.broeders,. I. Het verhaal over die twee leerlingen die Jerusalem verlaten en naar Emmaüs gaan is een verhaal in drie hoofdstukken. Hoofdstuk. I : Het afscheid.